Het transactie volume voor Europa van cryptocurrencies wordt voor 2024 verwacht uit te komen op 40,5 biljoen in 2024, zijnde een stijging van maar liefst 270 % ten aanzien van het volume in 2022. Met 37,32 % transactie-volume voert Europa het peloton inzake wereldwijde adoptie aan. Er wordt aangenomen dat deze stijging in handelsvolume te maken heeft met de inwerkingtreding van de verordening betreffende cryptoactiva markten op 31 mei 2023 (hierna Mica). Mica legt aan de aanbieders duidelijke richtlijnen op hoe er moet omgegaan worden met het verhandelen van cryptocurrencies.
Op welke aanbieders van toepassing?
De aanbieders van crypto-activa zullen vanaf 30 december 2024 moeten rekening houden met het door de EU ontwikkelde kader.
Onder Mica worden drie types van tokens gereglementeerd: crypto activa tokens, token die gerelateerd zijn aan andere activa en e-money tokens (stablecoins). De reglementering strekt zich uit tot de uitgifte van de tokens alsook aangaande het beschikbaar stellen van diensten door crypto-activa aanbieders. Het is de bedoeling van Mica om de innovatie te stimuleren maar ook garanties te verzekeren inzake eerlijke concurrentie, financiële stabiliteit en een hoog niveau van consumentenbescherming. Crypto-activa kan enkel worden aangeboden door rechtspersonen die crypto-activa uitgeven of verhandelen (en bijkomende diensten aanbieden).
Crypto-activa aanbieders die reeds actief waren voor 30 december 2024 zullen hun diensten kunnen verder aanbieden, tot 1 juli 2026 of tot dat hun vergunning overschreden is.
Het is van belang te vermelden dat Mica niet van toepassing is op crypto-activa die gedecentraliseerd zijn. Als er geen identificeerbare uitgever is, zoals bij bijvoorbeeld bitcoin, zal deze crypto-activa niet vallen binnen het toepassingsgebied van Mica-verordening. Bovendien is de Mica verordening enkel van toepassing op cryptactiva die nog gereguleerd zijn onder een ander financieelrechtelijk kader. Bepaalde crypto-activa zullen beschouwd worden als financiële instrumenten die vallen onder de MiFID2 verordening.
Zekerheden inbouwen voor de houders van crypto-activa
Mica voorziet regels voor het volgende:
- Transparantie en openbaarmakingsvereisten voor de uitgifte en het aanbieden aan het publiek van crypto-activa, en toelating om de crypto-activa te traden op een crypto-platform voor crypto-activa;
- De autorisatie en toezicht op aanbieder van crypto-acitva diensten, zowel voor de werking, de organisatie en het beheer;
- Bescherming van de houders van crypto-munten tijdens de uitgifte, aanbod aan het publiek en toelating tot verhandelen;
- Bescherming van de klanten van aanbieders van crypto-activa diensten
- Maatregelen om te voorkomen dat wordt gehandeld met voorkennis, intern wordt verhandeld, en te voorkomen dat de markt gemanipuleerd wordt.
Het Crypto-witboek
De voornaamste verplichting die wordt opgelegd aan de uitgever van een crypto-activa betreft het opstellen van een crypto witboek. Als een aanbieder van crypto-activa, een crypto-activa op zijn platform toelaat zonder dat de uitgever ervan een cryptoactiva witboek heeft opgesteld, zal hij zelf moeten instaan voor de opmaak ervan.
Het crypto-activa witboek moet bijzondere informatie bevatte:
- informatie over de aanbieder of de persoon die verzoekt om toelating tot de handel;
- informatie over de uitgever, indien het gaat om een andere persoon dan de aanbieder of de persoon die verzoekt om toelating tot de handel;
- informatie over de exploitant van het handelsplatform in gevallen waarin deze het cryptoactiva-witboek opstelt;
- informatie over het cryptoactiva-project;
- informatie over de aanbieding aan het publiek van het cryptoactivum of de toelating daarvan tot de handel;
- informatie over het cryptoactivum;
- informatie over de aan het cryptoactivum verbonden rechten en verplichtingen;
- informatie over de onderliggende technologie;
- informatie over de risico’s;
- informatie over de belangrijkste negatieve effecten op het klimaat en andere milieu-gerelateerde negatieve effecten van het consensusmechanisme dat wordt gebruikt om het cryptoactivum uit te geven.
De ESMA (de Europese securities and Market Authorities) zal technische fiches en modellen ontwikkelen na raadpleging van de Europese bank autoriteit. Het crypto-activa witboek moet eerlijk, duidelijk en niet misleidend zijn, zij moet de informatie delen op een beknopte en begrijpelijke wijze.
Indien het witboek van de aanbieder niet voldoet in de zin dat het onduidelijke informatie bevat, niet volledig is, oneerlijk, of misleidende informatie bevat mag de koper schadevergoeding claimen van de aanbieder. De burgerlijke aansprakelijkheid kan niet uitgesloten worden.
Herroepingsrecht voor consumenten
Particuliere houders hebben het recht om van de aankoop direct bij de aanbieder, of van een aanbieder van crypto-activa diensten af te zien, binnen de 14 dagen na de aankoop ervan. Er mogen hiervoor geen kosten worden aangerekend noch zal de consument zich moeten verantwoorden. Al de betalingen en kosten moeten terugbetaald worden via dezelfde manier als de particuliere houder gebruikt heeft. Dit herzieningsrecht is enkel van toepassing bij de uitgifte van crypto-activa en niet bij de opname van een crypto-activa op een platform, waar het verhandeld wordt.
E-money (stablecoins)
De regels hierboven beschreven zijn eveneens van toepassing op crypto activa die gerelateerd zijn aan andere activa of e-money (stablecoins). Het grote verschil daar is dat het witboek niet enkel moet gepubliceerd worden maar dit ook moet goedgekeurd worden als onderdeel van een erkenningsproces. Uiteraard is het witboek maar een van de regels die wordt ingevoerd maar wel de meest essentiële verplichting.
Inzake e-money (stablecoins) werd in de Mica verordening vooral gezocht naar stabiliteits mechanismen om houders te beschermen tegen het feit dat de waarde van de e-money (1:1) niet kan aangehouden worden (de zgn ‘depeg ‘die we in het verleden al een paar maal gezien hebben USTdebacle).
Dit stabiliteitsmechanisme moet worden opgenomen in een policy waarbij rekening wordt gehouden met de activa waarmee de stablecoin is verbonden, het type en aanleg van een reserve van de activa en de risico’s, m.i.v. financiële risico’s, kredietrisico’s, marketrisico’s, concentratie risico’s en liquiditeitsrisico’s. Er moeten duidelijke procedures en contractuele bepalingen zijn die aangegeven dat de reserve-activa niet kan dienen als financieel onderpand. De reserve assets mogen enkel gebruikt worden om terugbetalingsverzoeken te voldoen. Het risico van concentratie van bewaarnemers moet voorkomen worden.
Zoals reeds aangegeven moeten de regels inzake e-money en activa gerelateerde tokens al worden toegepast vanaf 30 juni 2024, behoudens een aantal overgangsbepalingen. De tijd zal het moeten uitwijzen of de Mica-verordening correct wordt opgevolgd en de handhavingsorganisaties voldoende middelen en aandacht krijgen om hun taken correct uit te voeren.
