Bedrijven maken veelvuldig gebruik van directe marketing om klanten of potentiële klanten te werven. Zij doen dit op basis van een eigen of een verkregen database (in deze blog wordt de eerste hypothese behandeld). Veelvuldig krijgen wij de vraag van ondernemingen of er steeds toestemming van de klanten of potentiële klanten (betrokkenen) vereist is voor de promotie van hun producten of diensten. Dit is niet het geval. In bepaalde gevallen kan een beroep gedaan worden op de rechtsgrond van het gerechtvaardigd belang. In wat volgt zal worden uitgelegd wat direct marketing en een gerechtvaardigd belang precies inhouden. Daarnaast wordt uitgelegd in welke situaties een beroep kan worden gedaan op een gerechtvaardigd belang.
Direct marketing?
Direct marketing omvat alle vormen van communicatie, zowel elektronische als niet-elektronische communicatie en heeft als doel om iets te promoten. Deze promotie moet niet noodzakelijkerwijs betrekking hebben op goederen of diensten. Het kan eveneens gaan over de promotie van merken, ideeën of de promotie van de organisatie zelf. Denk bijvoorbeeld aan een milieuvereniging die zijn leden informeert over acties die wereldwijd worden gevoerd.
Direct marketing berichten kunnen door elk type organisatie verstuurd worden, ongeacht of ze al dan niet een commercieel doel nastreven. De activiteiten mogen niet plaatsvinden in een strikt particulier en huishoudelijk kader.
Van belang is dat de boodschap zich richt tot natuurlijke personen, al dan niet beroepsmatig en ongeacht of de boodschap gevraagd of ongevraagd was.
Gerechtvaardigd belang?
Het gerechtvaardigd belang is een van de rechtsgronden uit de Algemene Verordening Persoonsgegevens (hierna: AVG) waarop de verwerking van persoonsgegevens gebaseerd kan worden (andere rechtsgronden zijn bijvoorbeeld de toestemming van de betrokkene of een overeenkomst met de betrokkene).
Volgens de AVG kan direct marketing beschouwd worden als uitgevoerd met het oog op een gerechtvaardigd belang. De promotie van eigen producten of diensten kan dus een gerechtvaardigd belang uitmaken. Je hebt er als onderneming immers belang bij om je producten of diensten aan de man te brengen.
Er moet echter steeds een afweging gemaakt worden tussen de belangen van de onderneming en de belangen, fundamentele vrijheden en grondrechten van de mensen van wie de persoonsgegevens verwerkt worden. Hierbij dient men rekening te houden met de redelijke verwachtingen van de betrokkene op basis van zijn verhouding met de onderneming.
Potentiële vs. bestaande klanten
We maken een onderscheid tussen potentiële klanten (prospecten) en bestaande klanten. Bij potentiële klanten kan nooit een beroep worden gedaan op de rechtsgrond van het gerechtvaardigd belang. De ontvangst van promoties voor producten of diensten behoort niet tot de redelijke verwachtingen van de betrokkene. Er zal dus steeds toestemming van de betrokkene vereist zijn.
Bij bestaande klanten moet er steeds gekeken worden naar de redelijke verwachtingen van de betrokkene. Denk bijvoorbeeld aan een persoon die een koffiemachine kocht bij een bedrijf. Dat bedrijf kan op basis van een gerechtvaardigd belang promoties over koffiebonen sturen aan deze persoon. Het valt binnen de redelijke verwachtingen van die persoon om promoties voor verwante producten te ontvangen.
